Ngập lụt: Nguyên nhân, ảnh hưởng và giải pháp khắc phục hiệu quả
Cháy chung cư: Nguyên nhân và ảnh hưởng đến thị trường bất động sản hiện nay
Ninh Thuận, sở hữu đường bờ biển dài, bãi tắm đẹp, dường như vẫn “giậm chân tại chỗ” trong phát triển du lịch. Tỉnh đang đối mặt với nhiều thách thức: quy mô kinh tế nhỏ, chỉ số cạnh tranh thấp, cơ sở hạ tầng lạc hậu, và vấn đề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Để tận dụng tiềm năng du lịch biển, một chiến lược phát triển bài bản, đặc biệt là một quy hoạch tổng thể, là yếu tố then chốt. TS. Trần Xuân Lượng, chuyên gia bất động sản Đại học Kinh tế Quốc dân, đã chia sẻ với chúng tôi những góc nhìn sâu sắc về tiềm năng, thách thức, và định hướng phát triển cho Ninh Thuận.
Tiềm năng và lợi thế du lịch biển của Ninh Thuận
Theo TS. Lượng, vị trí địa lý của Ninh Thuận là một lợi thế chiến lược. Nằm giữa tam giác du lịch trọng điểm của duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên (Khánh Hòa, Lâm Đồng, Bình Thuận), Ninh Thuận là giao điểm của nhiều trục hành lang phát triển đô thị quốc gia: Quốc lộ 1A, Quốc lộ 27, 27B, đường sắt Bắc Nam, và sắp tới là cao tốc Bắc Nam. Kết nối liên vùng tốt là động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế.
Bên cạnh đó, Ninh Thuận sở hữu 105 km đường bờ biển với vùng nước trồi giàu hải sản, nhiều vịnh biển và bãi tắm hoang sơ, cùng Vườn Quốc gia Núi Chùa và Vườn Quốc gia Phước Bình – tiềm năng lớn cho du lịch sinh thái. Nét văn hóa Chăm-pa đặc sắc cũng là một điểm thu hút du khách. TS. Lượng nhấn mạnh: “So với các tỉnh lân cận, Ninh Thuận là tỉnh đi sau nhưng có nhiều kinh nghiệm để học hỏi, và đặc biệt là quỹ đất sạch rộng lớn để thu hút đầu tư, tạo điều kiện phát triển thành một trung tâm du lịch lớn trong tương lai.” Mục tiêu Ninh Thuận hướng đến là trở thành đô thị loại II vào năm 2030-2040 và đô thị loại I vào năm 2040-2050 đòi hỏi tư duy đột phá.
Ba bài toán nan giải cần giải quyết
TS. Lượng chỉ ra ba bài toán then chốt:
Bài toán thứ nhất: Quy hoạch. Mặc dù nằm gần các trung tâm phát triển lớn như Đà Lạt, Nha Trang, và Bình Thuận, Ninh Thuận lại thiếu sự chú ý từ các nhà đầu tư do chưa có quy hoạch cụ thể, rõ ràng. “Sự thiếu vắng quy hoạch khiến các nhà đầu tư rất dè chừng,” TS. Lượng giải thích.
Bài toán thứ hai: Năng lượng điện gió và điện mặt trời. Ninh Thuận cấp phép nhiều dự án điện gió và điện mặt trời nhưng chưa đánh giá hiệu quả, tác động môi trường. TS. Lượng đặt câu hỏi: “Sau 10-20 năm, Ninh Thuận sẽ xử lý hàng tấn pin năng lượng mặt trời ra sao? Nguồn gốc và tác động môi trường của chúng là gì? Phát triển ồ ạt năng lượng mặt trời sẽ tạo ra hiệu ứng nhà kính, làm nóng và ô nhiễm môi trường. Tôi cho rằng, đầu tư năng lượng mặt trời ở Ninh Thuận là một sự đánh đổi lớn, vì sản lượng điện thu về không nhiều nhưng hệ lụy môi trường lại rất rõ rệt.”
Bài toán thứ ba: Nguồn nhân lực. Do kinh tế – xã hội chưa phát triển, phần lớn lao động Ninh Thuận phải ra các thành phố lớn làm ăn, gây khó khăn cho việc phát triển.
Nhà máy điện nguyên tử: Cơ hội hay thách thức?
Tỉnh Ninh Thuận đang nghiên cứu xây dựng nhà máy điện nguyên tử. TS. Lượng cho rằng, đây không phải là một mối đe dọa mà là một điểm nhấn đặc biệt cho du lịch, đồng thời thúc đẩy phát triển hạ tầng và nhiều ngành nghề khác. Ông nhấn mạnh công nghệ hiện đại đảm bảo an toàn và thân thiện môi trường. “Điện gió, điện mặt trời không thể thay thế điện hạt nhân, vì sản lượng điện của chúng không đủ cho phát triển công nghiệp, chỉ phù hợp cho điện gắn mái, dân sinh hoặc du lịch,” ông lý giải. “Chưa có quốc gia nào tập trung vào năng lượng điện gió, điện mặt trời.”
Thực trạng đô thị ven sông, ven biển
Hiện nay, các khu đô thị ven sông, ven biển ở Ninh Thuận chưa phát triển và gặp nhiều bất cập. Nhiều dự án bị bỏ hoang, vi phạm hành lang biển, gây khó khăn cho giải phóng mặt bằng. Cơ sở lưu trú chất lượng cao còn rất ít. TS. Lượng đề cập đến tiềm năng của Sông Dinh và Đầm Nại (hơn 1500 ha), nhưng hiện đang bị ô nhiễm do nuôi trồng thủy sản. Ông cho rằng cần cải tạo và thu hút đầu tư để phát triển khu du lịch nghỉ dưỡng. Khu vực từ Mũi Dinh đến Cà Ná cũng có tiềm năng, dù biển nông và nhiều đá, cần cải tạo luồng lạch.
Sân bay quân sự và tầm nhìn đô thị
Ninh Thuận có một sân bay quân sự lớn nhất Đông Nam Á, có vai trò quan trọng đối với an ninh quốc phòng. TS. Lượng bày tỏ lo ngại về việc xây dựng nhà cao tầng ven biển có thể ảnh hưởng đến tầm nhìn radar và an ninh quốc phòng. Ông cho rằng: “Phát triển nhà cao tầng ven biển đòi hỏi phải thay đổi vị trí sân bay hoặc điều chỉnh kiến trúc hạ tầng.”
Đầu tư công: Cơ hội đột phá
Các dự án đầu tư công ở Ninh Thuận còn sơ khai, chưa đồng bộ. Trung tâm Logistics ở Cảng biển tổng hợp Cà Ná là công trình có giá trị nhất hiện nay. Việc xây dựng sân bay Thành Sơn thành sân bay dân dụng – quân sự và các nhà máy điện ở Thuận Bắc và Thuận Nam sẽ là bước đột phá quan trọng.
Giải pháp đột phá cho Ninh Thuận
TS. Lượng đề xuất giải pháp tổng thể: hoàn thiện quy hoạch, đảm bảo lợi ích cộng đồng, có tầm nhìn dài hạn, sử dụng ngân sách quốc gia để tránh méo mó quy hoạch. Ninh Thuận cần chính sách thu hút đầu tư, quỹ đất sạch, và đặc biệt là giữ chân nguồn nhân lực. Ông nhấn mạnh: “Phát triển bền vững cần ưu tiên cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục, và đặc biệt là nhà máy điện nguyên tử. Nếu phát triển nhà máy điện nguyên tử, Ninh Thuận sẽ có bước đột phá mạnh mẽ. Phát triển theo kiểu của các tỉnh khác chỉ dẫn đến tụt hậu.”
Thời gian để đạt được mục tiêu
Thời gian đạt được mục tiêu phụ thuộc vào chính sách của Nhà nước và nguồn lực. Nếu được đầu tư mạnh vào hạ tầng, đặc biệt là phát triển nhà máy điện nguyên tử, Ninh Thuận sẽ phát triển rất nhanh. Tuy nhiên, TS. Lượng cũng thẳng thắn thừa nhận: “Phải mất 5-10 năm mới đánh giá được hiệu quả quy hoạch. Hiện nay, chưa có quy hoạch cụ thể, sẽ mất 10-20 năm nữa. Đây là thách thức lớn. Phải tránh đi theo vết xe đổ của các tỉnh khác, tập trung vào quy hoạch, đền bù, giải phóng mặt bằng.”
Tầm quan trọng của quy hoạch
Hiện nay, Ninh Thuận thiếu điểm nhấn, phát triển tự phát. Việc hoàn thiện quy hoạch là cấp thiết, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của tỉnh. Tuy nhiên, thời gian để thấy hiệu quả của quy hoạch là rất dài, đòi hỏi sự kiên trì và quyết tâm cao độ. Ninh Thuận cần một bước đột phá, không thể đi theo con đường đã được các tỉnh khác trải nghiệm.
Kết luận
TS. Lượng nhấn mạnh tầm quan trọng của quy hoạch tổng thể và đầu tư vào hạ tầng, đặc biệt là nhà máy điện nguyên tử, để Ninh Thuận có thể bứt phá trở thành một tỉnh phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, quá trình này sẽ mất nhiều thời gian và đòi hỏi sự đầu tư lớn từ phía nhà nước và các nguồn lực khác.
Tóm lại, Ninh Thuận cần một chiến lược phát triển du lịch biển bài bản, tập trung vào quy hoạch tổng thể, đầu tư hạ tầng, và giải quyết các vấn đề về môi trường và nguồn nhân lực để đạt được mục tiêu phát triển đề ra.
